જલવાયુ-સહનશીલ ખેતી, સરકારી યોજનાઓ અને ખેડૂતોને લાભ
જલવાયુ પરિવર્તનના પડકારો સામે ખેડૂતોને સશક્ત બનાવવા ભારત સરકારે PM-AASHA, KCC લોન, અને નમો ડ્રોન દીદી જેવી યોજનાઓ શરૂ કરી છે. આ યોજનાઓ ખેડૂતોને ટકાઉ ખેતી, નવીનીકરણ અને આર્થિક સુરક્ષા પ્રદાન કરે છે.
કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ (KCC): 4% વ્યાજે લોન અને આપત્તિમાં રાહત
- 7% વ્યાજે ટૂંકા ગાળાની ખેતી લોન, જેમાં સમયસર ચુકવણી કરતા 4% વ્યાજ લાગુ.
- પ્રાકૃતિક આપત્તિ (બાદબાકી, ભૂકંપ) દરમિયાન લોન રિસ્ટ્રક્ચરિંગ અને 5 વર્ષ સુધી વ્યાજ સબસિડી.
- 1.89 લાખ બેંક શાખાઓ સાથે જોડાયેલ કિસાન રીન પોર્ટલ દ્વારા લોન પ્રક્રિયા સરળ.
PM-AASHA: 2028 સુધી MSP પર તુવેર-મસુરની 100% ખરીદી
- 2025-26 થી 2028-29 સુધી તુવેર, અડદ અને મસુરની ખરીદી MSP પર કરવાની ગેરંટી.
- 13.22 LMT તુવેર, 9.40 LMT મસુર અને 1.35 LMT અડદની ખરીદી લક્ષ્યાંક.
- ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક જેવા રાજ્યોમાં પહેલેથી જ 1.31 LMT તુવેર ખરીદી થઈ ચૂકી છે.
ટેક્નોલોજી અને નવીનીકરણથી ટકાઉ ખેતી
ખેતીમાં આધુનિક ટેક્નોલોજીના ઉપયોગથી ઉત્પાદન અને ફળદ્રુપતા વધારવા સરકારે નવા પ્રયાસો કર્યા છે.
નેનો યુરિયા/ડીAP: ડ્રોન દ્વારા છંટકાવ અને ફળદ્રુપતા વધારો
- 100 જિલ્લાઓમાં નેનો યુરિયા પ્લસના ફિલ્ડ ડેમો-કેમ્પ.
- PMKSK કેન્દ્રો પર નેનો ખાતરની ઉપલબ્ધતા.
- 1,094 ડ્રોન નમો ડ્રોન દીદી યોજના હેઠળ મહિલા SHGને વિતરિત.
PM-KUSUM: સોલર પંપ પર 50% સબસિડી
- ખેતરોમાં સોલર પંપ ઇન્સ્ટોલેશન પર 30-50% કેન્દ્રીય સબસિડી.
- ડીઝલ-વીજના ખર્ચમાં 90% સુધીની બચત.(જલવાયુ-સહનશીલ ખેતી)
NABARD અને ગ્રીન ફંડની ભૂમિકા
વોટરશેડ પ્રોજેક્ટ: વરસાદી ખેતરોમાં પાણીની સુવિધા
- રેઇનફેડ એરિયામાં જળસંચયની સુવિધાઓ વિકસાવી.
- ડ્રિપ સિંચાઈ અને મલ્ચિંગ પદ્ધતિઓને પ્રોત્સાહન.
ગ્રીન ક્લાઈમેટ ફંડ: ઑર્ગેનિક ખેતીને પ્રોત્સાહન
- NABARD દ્વારા ₹1,200 કરોડની રકમ ગ્રીન પ્રોજેક્ટ્સ માટે મંજૂર.
- જૈવિક ખાતર, કમ્પોસ્ટ અને પ્રાકૃતિક ખેતીની તાલીમ.
ડિજિટલ ખેતી: એગ્રીસ્ટેક અને AIની મદદ
- એગ્રીસ્ટેક પ્લેટફોર્મ દ્વારા ખેડૂતોને મળે છે:
- હવામાન પહેલાથી જ અનુમાન લગાવી શકાશે.
- માટીની ગુણવત્તા અને ફળદ્રુપતા વિશે સલાહ.
- ઓનલાઇન બજાર (e-NAM) સાથે જોડાણ.
- AI ડ્રોન દ્વારા રોગ-કીટક નિયંત્રણ અને નેનો ખાતર છંટકાવ.
આગળની રણનીતિ: 2025-26 ના લક્ષ્યાંકો
- 15,000 મહિલા SHGને ડ્રોન પ્રદાન (નમો ડ્રોન દીદી).
- 100% ઑર્ગેનિક ખેતી તરફ પરિવર્તન (પ્રયોગાત્મક પ્રોજેક્ટ્સ).
- AgriStack દ્વારા 5 કરોડ ખેડૂતોને ડિજિટલ સલાહ સેવાઓ.
કૃષિ મંત્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણનો ભાર:
“ખેતીને ટકાઉ અને નફાકારક બનાવવા ટેક્નોલોજી, સરકારી યોજનાઓ અને ખેડૂતોની મહેનત એકથી જ સફળતા મળશે. PM-AASHA અને KCC જેવી યોજનાઓ ખેડૂતોના સ્વપ્નોને પાંખો આપશે.
IMPORTANT LINKS
| Agriculture Minister of india | More Details |
| NABARD | More Details |
જલવાયુ-સહનશીલ ખેતી પડકારો સામે ખેડૂતોને સશક્ત બનાવવા PM-AASHA યોજના, કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ (KCC) અને નેનો યુરિયા જેવી યોજનાઓએ ખેતીને ટકાઉ, નફાકારક અને ટેક્નોલોજી-આધારિત બનાવવામાં નોંધપાત્ર ભૂમિકા ભજવી છે. NABARD અને ગ્રીન ક્લાઈમેટ ફંડ દ્વારા વોટરશેડ પ્રોજેક્ટ્સ, ઑર્ગેનિક ખેતી અને સોલર ઊર્જા જેવા પ્રયાસો ખેડૂતોને પર્યાવરણ-અનુકૂળ પદ્ધતિઓ અપનાવવા પ્રોત્સાહિત કરે છે. PM-KUSUM હેઠળ સોલર પંપ અને નમો ડ્રોન દીદી યોજના દ્વારા મહિલા ખેડૂતોની ભાગીદારી વધારીને ખેતીને સમાજના દરેક વર્ગ માટે સ્વાવલંબી બનાવવાનો લક્ષ્યાંક છે.
KCC લોન પર 4% વ્યાજ લાભ કેવી રીતે મેળવવો ?
KCC લોન પર 7% વ્યાજ લાગુ છે, પરંતુ સમયસર ચુકવણી કરતા 3% Prompt Repayment Incentive (PRI) મળે છે, જેથી અસલ વ્યાજ 4% થાય છે. આ લાભ મેળવવા માટે બેંકમાં લોન ચુકવણીની તારીખ પહેલાં રકમ જમા કરાવો.
PM-AASHA યોજનામાં તુવેર મસુરની ખરીદી MSP પર કેવી રીતે થાય છે?
PM-AASHA હેઠળ, કેન્દ્રીય નોડલ એજન્સીઓ (NAFED, NCCF) રાજ્યોના ખેડૂતો પાસેથી સીધી MSP પર ખરીદી કરે છે. ખેડૂતોએ eSamridhi પોર્ટલ પર પ્રી-રજિસ્ટ્રેશન કરાવવું પડે છે. ખરીદી કેન્દ્રો પર ગુણવત્તા પરીક્ષણ બાદ ચૂકવણી તુરંત થાય છે.